Ord. Prof. Dr. Nihad SAYAR

Nihad Sayar, Selahattin ve Saime Sayar çiftinin ikinci oğlu olarak 1908 yılında Yeniköy, İstanbul’da dünyaya geldi. Eğitim hayatına Heybeliada Numune Mektebinde başlayıp ardından Ortaokul ve Liseyi Kadıköy Sultanisi’nde okudu.1926’da hayatını adayacağı İstanbul Yüksek İktisat ve Ticaret Okuluna ilk adımı attı. 1929 yılında mezun oldu ve aynı yıl devlet sınavını kazanarak yurtdışında doktora yapmak için İsviçre’ye gitti. Lisans ve doktora eğitimini Lozan Üniversitesi Hukuk Fakültesinde tamamlayan Nihad Sayar, 1935 yılında hukuk ve iktisat doktoru unvanını kazandı. 1935’de doktorasını tamamlayıp Türkiye’ye döndüğünde bir buçuk yıl yedek subay olarak askerlik yaptı. Teğmenliğe yükselen Sayar 1936 yılında terhis oldu.

FFT632008
WhatsApp Image 2022-04-17 at 16.29.56 (1)
a (3)

Çalışma hayatına Ankara Ticaret Lisesi’nde Ekonomi, Kooperatif ve Ekonomik Coğrafya öğretmeni ve müdür yardımcısı olarak başladı. 1938 yılında mezun olduğu İstanbul Yüksek İktisat ve Ticaret Okulu’nun lise kısmına Ekonomi, Finans ve İstatistik öğretmeni ve müdür yardımcısı olarak geri döndü. Nihad Sayar 1939 yılında okulun müdürü oldu ardından da 1940 yılında bütçe öğretmenliğine ve Yüksek Okul müdürlüğüne atandı. 1940 yılında ders kitap ve notlarının yayımlamak ve himayeye muhtaç talebelere yardım etmek amacıyla Akademi Reisi Nihad Sayar Talebe Neşriyat ve Yardım Bürosunu kurdu. 1946 yılında İnci Nihal Yanardağ hanımla hayatını birleştiren Sayâr’ın bu evlilikten, Üniversitemiz Mühendislik Fakültesi eski dekanlarından, merhum Prof.Dr.Ahmet Alp Sayâr dünyaya geldi. 1952’de profesörlüğe yükseldi ve 1953 yılında İstanbul Yüksek İktisat ve Ticaret Okulu profesörü oldu. İstanbul Yüksek İktisat ve Ticaret Okulu’nun İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisine dönüşmesine öncülük etti. 1959 yılında başında bulunduğu eğitim kurumunun İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi adını almasından sonra Akademi Reis’i olan Prof. Dr. Nihad Sayar aynı yıl bütçe profesörlüğünden Ordinaryüs Profesörlüğe yükseldi.Yine aynı yıldan başlayarak bir yıl süreyle Pennsylvania Üniversitesi’nde misafir profesör olarak Türkiye Ekonomisi ve Kamu Maliyesi ile ilgili konferanslar verdi. New York Üniversitesi’nde de araştırma ve incelemelerde bulundu. Ord. Prof. Dr. Nihad Sayar’ın Akademiler tarihinde önemli bir yeri vardı. 1964 yılında Akademi programlarının gözden geçirilmesi için bir grup akademi reisiyle Michigan State Üniversitesinin davetlisi olarak 1.5 ay için Amerika’ya gitti ve bu üniversitenin işletme ve iktisat eğitimini inceleyerek, etkinliklere katıldı.

Eserleri

  • Bütçe Nazariyat ve Tatbikatı, İstanbul, 1942.
  • Avrupa'da İktisadi ve Ticari Bilim ve Eğitim Kurumları, İstanbul, 1948.
  • Bütçe Prensipleri ve Tatbikatı, İstanbul, 1954.
  • Amme Maliyesi I. Cilt, Devlet Gider ve Gelirleri, İstanbul, 1958.
  • Higher Business Education in the United States, New York-İstanbul,1960.
  • Kamu Maliyesi I. Cilt, Devlet Gider ve Gelirleri Prensipleri, 3. Baskı, 1961, 3. Baskı 1968, 4. Baskı 1970, 5. Baskı, İstanbul, 1975.
  • Kamu Maliyesi II. Cilt, Bütçe Prensipleri ve Tatbikatı, İkinci Baskı, 1956, Üçüncü Baskı 1964, Dördüncü Baskı 1970, Beşinci Baskı, İstanbul, 1975.
  • Türkiye İmparatorluk Dönemi, Siyasi, Askeri, İdari ve Mali Olaylar, İstanbul,1977.

    Nihad Sayar yönetimini yüklendiği Ticaret Lisesi ile karışık bir yüksek okulu (1938-1959) başkanlık sistemi ile yönetilen bir Akademi durumuna getirdi. Akademi’yi de (1959-1971) oniki yıl sonra fakülteleri olan üniversiter bir yüksek öğretim kurumuna dönüştürdü. Akademinin reisliğine geldikten sonra her dört yılda bir yapılan seçimlerle bu görevini 19 yıl sürdürdü. Sonuç olarak Türkiye’nin en eski İşletme eğitimi kurumlarından olan İstanbul Yüksek İktisat ve Ticaret okulunun ve sonraki adı ile İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi’nin 1939-1978 yılları arasında, en uzun süreli müdür ve başkanı oldu. Bu hayalini gerçekleştirmek için Ord. Prof. Dr. Nihad Sayar üniversiter bir yüksek öğretim kurumuna dönüştürdüğü Akademi’ye üniversite statüsü kazandırmak için çalışmaları başlattı ve Marmara Üniversitesi adını koyarak bununla ilgili yasa tasarısı hazırlıklarına başladı.

    Kırk yıl, içinde görev yaptığı Akademi binasının 1977 tarihinde yakılmasından üç ay sonra yaş haddinden emekli oldu. Ord. Prof. Dr. Nihad Sayar emekli olduktan 18 gün sonra, evinden kendi kurduğu Sultanahmet’teki Nihad Sayar Yayın ve Yardım Vakfı toplantısına başkanlık etmek için ayrıldı, Kadıköy-Karaköy seferi yapan Turan Emeksiz adlı şehir hatları yolcu vapurunda saat 09:30 sıralarında geçirdiği ani bir kalp krizi sonucu 15 Nisan 1978 günü vefat etti.